Het gezin Van Paemel
Toneelseizoen 1977
Het gezin Van Paemel
Cyriel Buysse werd geboren te Nevele in 1859 als zoon van een chicoreifabrikant en van Pauline Loveling, één der Gezusters Loveling. Zijn vader leidde hem op voor de handel, waardoor hij verschillende malen naar Amerika reisde. De eerste stappen in de schrijverswereld waren humoristische verslagen over de zittingen der gemeenteraad van Nevele. Spoedig wijdde hij zich uitsluitend aan de letterkunde, hierin aangemoedigd door zijn tante Virginie Loveling en leidde een nogal fel besproken vrijgezellenleven. Aldus ontmoette hij Maeterlinck en dat was het begin van een levenslange vriendschap. Hij was een tijdsgenoot en vriend van Anseele en trachtte op litterair gebied een gelijkwaardige bewustwording ter verwekken als die welke de volksmenner op politiek en sociaal gebied wist op te roepen. Enkele jaren later zou Cyriel Buysse een Hollandse weduwe, Nelly Dyserinck, ontmoeten en haar na korte tijd huwen. Ze verbleven beurtelings in Den Haag en in Afsnee waar ze het 'Maison Rouge' hadden gekocht.
Cyriel Buysse vertegenwoordigt in Vlaanderen de naturalistische richting. Hij beschrijft bij voorkeur de Vlaamse boeren en dorpsmensen, renteniers, vagebonden en kasteelheren: geheel de wereld die hij, in kroegen of bij tochten per fiets en per auto, waarnemen kon. August Vermeylen zegt over zijn werk: Het is het volledigste openluchtmuseum van echte Vlaamse mensen dat er in onze literatuur bestaat. De eerste werken van Buysse waren sterk naturalistisch naar het voorbeeld van Zola in Frankrijk. Na 1900 verzachtte Buysses naturalisme tot een mildere en humanere kijk op het leven. Uit die periode zijn o.a. 'Het leven van Rozeken van Dalen', ''t Bolleken' en 'Het ezelken'. Zijn laatste werken herinneren aan zijn eerste naturalisme en antiklerikalisme. Hij overleed in 1932 te Afsnee bij Gent.
Auteur: Cyriel Buysse
Algemene leiding: Geeraard Bekaert
Spelers:
Moeder Van Paemel Annie Vercauter
Eduard Arsène Van de Velde
Celestine Cecile Van de Walle
Romanie Rosa De Clerck
Cordula Anna De Vos
Masco Gaby De Bremme
Schietecatte Gaby D'hondt
Vader Van Paemel Geeraard Bekaert
Kamiel Eric Bauwens
Desire Hilaire Haes
Baron Luk Lauwaet
Barones Gerda Heyman
Mijnheer Maurice André Van de Walle
Germaine Godelieve Steenbeke
Brigadier Jeroom Rondas
Pastoor Jan Van der Straete
Fakteur Hilaire Haes
Decor: Gratiën Gijsels, Aimé de Sloover, Jeroom Rondas, Arsène West, Gerard Cattoir, Antoine de Sloover, Irené De Boos
Voorzegger: Sylvain Verheecke
Grimmeurs: Arsène Delarivière, Maurits Segers, Paul Vervaet
Machinist: Roger De Wever
Toneelmeester: Elie Notschaele
Programma: Arsène Van de Velde
In 'Het gezin Van Paemel' (1903) vinden we het harde naturalisme van Buysse terug: hij hangt een aangrijpend beeld op van de sociale wantoestanden op het platteland, einde van de 19e eeuw. De snelle, ver doorgevoerde industrialisatie van vele takken van handwerk was de voornaamste aanleiding tot het ontstaan van het socialisme in de 19e eeuw. De grote massa van de handwerklieden verarmde, terwijl de klasse die de produktiemiddelen bezat snel rijker werd. De begintijd van het socialisme in België was een woelige periode, gekenmerkt door stakingen en botsingen tussen overheid en demonstranten. Op dat tijdstip komen wij in het leven van de 'Van Paemels' terecht. Een moeilijke en harde tijd voor de boeren. Een tijd waarin de bewoners van het kasteel, eigenaars van de omliggende boerderijen, voor een groot deel beslisten over het levensverloop van hun pachters. Een tijd waarin er diende gewerkte en geslaafd van 's morgens vroeg tot 's avonds laat. Een harde tijd voor zeer veel mensen.
Die hardheid vind je terug in de taal die Cyriel Buysse in Het gezin Van Paemel: geen zoeterigheid, maar de rauwe harde werkelijkheid. Wij zouden zeggen: Hij houdt geen blad voor zijn mond.
Veel kijkgenot!